فن کویل

فن کویل وظیفه توزیع گرما و سرمای تامین شده از سیستم گرمایش مرکزی و چیلر را بر عهده دارد. یک توزیع نامناسب می تواند تمام مزیت این سیستم ها را نابود کند. پس شناخت و انتخاب فن کویل مناسب ، بسیار مهم است.

پس از مطالعه این مقاله ، می توانید با آگاهی درست ، نوع و برند مناسبی برای ساختمان خود انتخاب کنید.

فن کویل چیست؟

فن کویل یکی از مهمترین دستگاه های تهویه مطبوع است. از ویژگی های خوب آن ، امکان تنظیم دمای جداگانه اتاق ها است که هم امکان اتصال به چیلر و هم موتورخانه را دارد و این یعنی صرفه جویی در تجهیزات و پایین آمدن هزینه خرید و نگهداری.

قدرتی که فن کویل در سرمایش و گرمایش انتخابی و هدفمند به ما می دهد ، این سیستم را در بیمارستان ها ، ساختمان های تجاری و اداری ، آپارتمان ها و ساختمان هایی که دارای اتاق ها و  فضاهای مجزای زیادی هستند ، تبدیل به بهترین گزینه  کرده است.

فن کویل ها به صورت دو لوله و چهار لوله تولید می شوند. فن کویل دو لوله ، در تابستان فقط برای سرمایش و در زمستان فقط برای گرمایش قابل استفاده است. اگر در ساختمانی  به سرمایش و گرمایش همزمان نیاز باشد ، باید  فن کویل چهار لوله نصب شود که چهار لوله همزمان به چیلر و منبع گرما(پکیج ، موتورخانه و … ) متصل می شود.

فن کویل های با ظرفیت بالاتر از 1200 CFM (سی اف ام معیاری است برای سنجش شدت جریان هوای در حال حرکت ) را با نام داکت فن کویل می شناسند.

از مزیت های دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بدون نیاز به کانال کشی
• تنوع بالا در مدل
• ظاهر زیبا و شیک

شناخت اجزا و قطعات

اصلی ترین قطعات آن ،  یک فن ، کویل حرارتی و یک برد الکترونیکی ساده هستند.  فن کویل سقفی توکار و برخی مدل های زمینی ، برد الکترونیکی ندارند.

 کویل حرارتی

خود از دو بخش تشکیل شده است ، لوله های مسی که در حالت گرمایش ، آب گرم و در حالت سرمایش ، آب سرد از آن عبور می کند ، و پره های آلومینیومی که به آنها فین گفته می شود. هوا بین فین های آلومینیومی دمیده شده و پس از تبادل حرارتی با آنها ،  به فضای مورد نظر وارد می شود.

فن دمنده

می تواند فلزی و یا غیر فلزی باشد. مدل های فلزی مقاومت بالایی در برابر آب با دمای بالا دارند و قیمت آن ها نیز بیشتر است. فن های غیر فلزی معمولا در مدل های ارزان قیمت نصب می شوند.

 الکتروموتور وظیفه انتقال انرژی و به حرکت در آوردن فن را دارد. موتورها از 3 دور تا حداکثر 8 دور ، طراحی می شوند.

سینی درین

 در فصل تابستان دمای رطوبت هوا در برخورد با کویل دستگاه ، دمای خود را از دست می دهد و تبدیل به آب می شود. این آب در سینی درین جمع شده و معمولا توسط یک پمپ و لوله درین ، تخلیه می شود. با توجه به این که سطح سینی درین همیشه مرطوب است ،جنس آن بسیار اهمیت دارد. سینی درین را از ورق گالوانیزه ضد زنگ ، ABS و یا استیل می سازند.

فیلترهوا

که می توان از فیلترهای قابل تعویض باشند یا از فیلترهای فلزی استفاده نمود که در این حالت نیازی به تعویض نیست و باید به صورت دوره ای فقط شستشو شوند. فیلتر تاثیر بسیاری بر کارایی دستگاه می گذارد. کثیف بودن فیلتر باعث جلوگیری از جریان صحیح هوا در فن کویل می شود. همچنین اگر هوا به درستی فیلتر نشود ، الودگی بین شیارهای فین ها جمع شده و تبادل حرارتی ، به درستی انجام نمی شود.

ترموستات

قطعه ای است که با آن می توانیم ، دمای اتاق را تنظیم کنیم. این یکی از مزیت های استفاده از فن کویل است که می توان در اتاق های مختلف ، دمای هوا را به طور جداگانه تنظیم کرد. این ویژگی علاوه بر این که به ما قدرت کنترل کامل دما در بخش های مختلف یک ساختمان را به ما می دهد ، باعث صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش هزینه ها نیز می شود. در برخی از آن ها به وسیله هیومیدستات ، امکان تنظیم رطوبت نیز وجود دارد. ترموستات می تواند به عنوان بخشی از خود دستگاه و یا به عنوان قطعه ای جداگانه نصب شود.

ترموستات دبی آب داخل لوله های کویل را به وسیله شیر برقی تنظیم می کند.

کلید سلکتوری معمولا در فن کویل های زمینی به جای ترموستات استفاده می شود. ترموستات فن کویل و کلید سلکتوری ، دور فن و خاموش و روشن شدن فن کویل را کنترل می کند.

از شیر هواگیری برای خارج کردن هوای درون کویل استفاده می شود. لوله های مسی باید عاری از هرگونه هوایی باشند ، در غیر این صورت عملکرد آنها کاهش می یابد.

انواع فن کویل:

برای انتخاب مدل درست  باید به معیارهای مختلفی توجه کنید :

• کاربرد در محیط
• نحوه قرارگیری فن کویل
• زیبایی و همخوانی با دکوراسیون محیط
• جنس و ساختار بدنه
• قدرت موتور
• ظرفیت فن کویل
• قیمت

در ادامه تمام مدل های مختلف را به طور کامل با هم بررسی خواهیم کرد.

فن کویل زمینی

این مدل در کنار دیوار ، بر روی زمین به صورت روکار نصب می شود. به دلیل کارایی بالای آن در ادارات ، بانک ها و سالن های بزرگ ، محبوب هستند. اما به دلیل حجمی که اشغال می کنند ، در محیط های آپارتمانی که مساحت فضا زیاد نیست ، بهتر است از آن استفاده نشود.

در فن کویل زمینی برای تنظیم دما از کلید سلکتوری و در مدل های جدیدتر از ترموستات استفاده می شود. در این مدل ، دریچه خروجی به صورت بالازن ، روبه رو زن و مورب زن ، هوا را به فضا منتقل می کند.

از مسائلی که  با آن رو به رو خواهید شد ، برخورد و نشستن افراد و یا قرار دادن اشیا روی آن است.

فن کویل زمینی به صورت روکار نیز ساخته و نصب می شود که دارای کابین است.  مدل سقفی-زمینی ، قابل نصب بر روی زمین ، دیوار و زیر سقف است.

فن کویل ایستاده

بسیار شبیه اسپلیت ایستاده است و نیاز به نصب ندارد. فن کویل ایستاده در سالن های بسیار بزرگ قابل استفاده است. هوا از شبکه ی پایین دستگاه وارد و از دریچه بالای آن خارج می شود.

فن کویل دیواری

یکی از زیباترین و محبوب ترین انواع و بسیار شبیه اسپلیت است. حجم کم دستگاه و ظاهر دکوراتیو ، این مدل را برای خانه های مسکونی و محیط هایی که استفاده از تمام مساحت فضا اهمیت دارد ، بسیار مناسب می کند. این نوع در ظرفیت های 200 CFM تا 800 CFM و رو به رو زن تولید می شود. نصب آسان نیز از ویژگی های این مدل است.

چون این مدل بر روی دیوار نصب می شود ، می توان آن را در هر پروژه ای از جمله مسکونی ، اداری ، تجاری ، بیمارستانی و … استفاده کرد. در برخی ساختمان ها ، با توجه به شرایط ساخت ، تنها گزینه خواهد بود.

فن کویل سقفی

فن کویل سقفی توکار ، همانطور که از نامش مشخص است ، داخل سقف نصب می شود.  مدل سقفی توکار دارای دو دریچه است : یکی برای مکش هوا که در زیر یا پشت دستگاه قرار دارد و دیگری دریچه جلوی سیستم که خروجی هوا است.

فن کویل های سقفی توکار به دلیل قیمت پایینی که دارند بسیار پرطرفدار هستند. آنها ظاهر زیبایی ندارند به همین دلیل باید در سقف پنهان شوند و چندان جلب توجه نمی کنند.  به دلیل امکان کانال کشی هوای خروجی و توزیع بهینه هوا در این مدل ، می توان در هزینه ها صرفه جویی نمود. از آنجا که  داخل سقف نصب می شود ، صدای کمتری نسبت به مدل های دیگر ، منتشر می شود.

فن کویل سقفی روکار ، دارای کابین است تا دارای ظاهری مناسب تری باشد و نیازی به مخفی کردن آن در سقف نیست.

فن کویل کاستی

 یک نوع جذاب از فن کویل ها است و در سقف کاذب نصب می شود. برخلاف مدل سقفی توکار ، شبکه ورودی هوا و دریچه خروجی ، هر دو در جلو دستگاه قرار دارند. هواگیری از شبکه ای که در مرکز قرار دارد انجام می گیرد. دریچه های خروج هوا نیز در اطراف شبکه مرکزی هستند. پنل این سیستم ، بیرون از سقف قرار می گیرد ، به همین دلیل است که برای جایگذاری آن به سقف کاذب نیاز داریم.

این نوع در حالت های یک طرفه و چهار طرفه طراحی و تولید می شود:

•  کاستی چهارطرفه ، دستگاه با چهار دمپر هوا ، هوای خروجی را به چهار طرف پرتاب می کند. در این حالت ، توزیع هوا در فضا به طور یکنواخت انجام می شود. این مدل باید در وسط اتاق نصب شود ، به همین دلیل می تواند با طراحی اتاق ، مانند مکان لوستر ها ، در تضاد باشد و در منازل مسکونی خیلی هم پرطرفدار نیست ، اما برای سالن های بزرگ ، راهروها ، بیمارستان ها و … مناسب است.

• کاستی یک طرفه ، مانند مدل چهارطرفه است با این تفاوت که دمپ هوا فقط در یک جهت انجام می شود. این مدل در گوشه های سقف نصب می شود.

فن کویل کانالی (داکتی)

فن کویل کانالی ظرفیت بالاتری نسبت به مدل های دیگر دارد. زمانی که فضا بزرگ باشد و به ظرفیت بیشتری نیاز داریم ، از فن کویل کانالی استفاده می کنیم. دلیل این نام گذاری این است که برای این نوع ، باید داکت یا کانال کشی انجام شود. ظرفیت داکت فن کویل به 2200 CFM نیز می رسد.

حالت دیگری که فن کویل کانالی می تواند مناسب باشد این است که  آن را نتوانیم در یک مکان بهینه برای پرتاب باد ، نصب کنیم. با قدرت بالایی که این دستگاه در دمپ هوا دارد ، می توان هوا را به جای دیگری تا 10 متر منتقل کرد.

فن کویل هوای تازه

از نظر هوای تازه ، دو دسته تقسیم می شوند:

• مدل هایی که فقط گرمایش و سرمایش را توزیع می کنند. در این روش برای تامین هوای تازه ، باید هواساز نصب شود. هواساز از طریق کانال هایی هوای تازه را در محیط منتشر می کند.
• در حالت دوم ، علاوه بر توزیع حرارت و برودت برای انتشار هوای تازه نیز استفاده می شود. در این روش ، دریچه ای در پشت دستگاه قرار می دهند که هوای تازه از آن به دستگاه وارد می شود. گرچه با این کار تامین هوای تازه برای ساختمان با هزینه ی کمتری صورت می گیرد ، اما هوای ورودی فیلتر نمی شود.

نکاتی که در هنگام خرید فن کویل باید به آنها توجه کنید

از آن جایی که سیستم های چیلر و گرمایش مرکزی که فن کویل وظیفه انتقال برودت و حرارت آنها به ساختمان را دارند ، دارای قیمت بالایی هستند ، انتخاب  نامناسب می تواند ، هزینه ی بیشتری به شما تحمیل کند. با توجه به چند نکته می توانید در هنگام خرید ، بهترین گزینه را انتخاب کنید.

حتما کاربرد در فضایی که فن کویل در آن نصب می شود را در نظر بگیرید ، مثلا در اتاق های کوچک ، فن کویل زمینی روکار نصب نکنید. زیبایی ، مخصوصا در ساختمان های مسکونی بسیار مهم است. به قدرت موتور فن و ظرفیت آن دقت کنید که پاسخگوی فضا باشد و یا با خرید ظرفیت بسیار بالاتر ، هزینه ها را بی جهت ، افزایش ندهید.

قیمت فن کویل نیز از معیارهای مهمی است که در تصمیم گیری تاثیر زیادی دارد. البته باید در هنگام مقایسه قیمت با توجه به کیفیت ساخت ، اعتبار و خدمات تولید کننده تصمیم گیری کنید. نکته مهم دیگر نیز ، میزان تولید صدا است که نباید از آن غافل شد.